Geboren is Jezus in Betlehem, maar grootgebracht werd Hij in Nazaret. Daar begint Jezus dan ook zijn prediking, zijn verkondiging al wie het maar horen wil. Niet op straat spreekt Jezus, maar in de synagoge, bij het volk waar Hij toe behoort, de nakomelingen van de grote koning David, het volk dat voortkomt uit Abraham, Isaak en Jakob. Hij predikt op de sabbat, op de rustdag die zijn Vader instelde. Jammer genoeg zal Hij uit dat uitverkoren Volk van God ook zware tegenstand ervaren.
- Voor de lezingen van deze zondag: klik hier.
Gezalfd
Jezus verkondigt langs een citaat van de profeet Jesaja (Jesaja 61, 1-2) dat Hij is gezalfd door de Geest. Hij is niet alleen gedoopt, maar ook gezalfd. Zo worden wij ook gezalfd: bij het doopsel én bij het vormsel. Koningskinderen zijn we, gezalfd als David, deelachtig aan Gods zending. We mogen deze zalving niet verwarren met de ziekenzalving, die sterkt wie ziek is. Jezus is de Messias (Jesaja 61, 1: "masjach oti" in het Hebreeuws), de Christus (Lucas 4, 18: "echrisen me" in het Grieks). De Geest van de Heer is over Hem gekomen en heeft Hem gezonden. Jezus gaat ons hierin voor: Hij vraagt niets van ons wat Hem niet is opgelegd van zijn Vader. Jezus verkondigt niet uit zichzelf, maar uit de Vader langs de Geest. Hij is in al zijn doen en laten verbonden met de Vader langs de Geest.
Jezus' opdracht
Zijn zending is veelzijdig: aan armen zal Hij de Boodschap verkondigen, het evangelie (Lucas 4, 18: "euangelisasthai" in het Grieks). Daar hebben zij meer recht op dan de rijksten en edelen. Zij zullen hun rijkdom en allures opzij moeten schuiven vooraleer ze aanspraak maken om Hem te volgen. Aan gevangenen wordt hun vrijlating bekend gemaakt. Wie fouten heeft begaan, hoeft dat merkteken niet levenslang te dragen. Wie oprecht en van ganser harte berouw toont, verdient een nieuwe kans.
Blinden zullen kunnen zien, hun ogen worden geopend. Daarmee verwijst Jezus naar de wonderen die Hij zal verrichten, maar evenzeer op de wijsheid van Gods Boodschap die mensen de ogen zal openen. Hierin wijkt Jezus af van de oorspronkelijke tekst bij Jesaja, die zegt dat de gevangenisdeuren geopend zullen worden. Dit "openen" wordt in het Hebreeuws ook gebruikt voor het openen van de ogen. De uitdrukking "pekah koach" (Jesaja 61, 1) kan ook vertaald worden als: vrijheid verkrijgen. Hierdoor krijgt de figuurlijke betekenis meer geloofwaardigheid: de bevrijding uit een afgesloten manier van geloven in de Heer, begeesterd worden door de Geest van de Vader. Bij een letterlijk oogwonder verkrijgt de blinde het zicht, bij het figuurlijk wonder komt er inzicht.
Jezus gaat verder. Wie verdrukt wordt, zal bevrijding ontvangen. Iedereen is immers gelijk en gelijkwaardig in de ogen van God. Niemand is meer waard dan een ander, niemand kan iemand onderdrukken en tegelijk volgeling van Christus zijn.
Genadejaar
Dit citaat is voorwaar een manifest van Jezus' Boodschap, helder en klaar. Als al deze wonderlijke zaken gebeuren, dan zal het een genadejaar zijn, een jaar van vreugde, besluit Jezus. Terecht, want wanneer Jezus op aarde onder de mensen is, kan het alleen maar een genadejaar zijn. Dat is een eenmalig voorrecht geweest van de mensheid. De Schrift gaat in vervulling met zijn komst, met zijn verkondiging, maar ook met het lijden en de dood die Hem wachten.
Het verder verloop van de gebeurtenissen in de synagoge, wordt niet in de lezing opgenomen. Dat volgt volgende week. De bewondering van de toehoorders (Lucas 4, 20) maakt algauw plaats voor kleinerende praatjes: "Is Hij niet de zoon van Jozef?" (Lucas 4, 22). Ze ontkennen hiermee meteen dat Jezus de Gezalfde kan zijn. Zijn enige vader is Jozef volgens zijn stadsgenoten. Daarna volgt woede (Lucas 4, 28). De mensen zijn niet klaar voor zijn Boodschap. Ze sluiten zich af voor het wonder. Na de vreugdevolle Boodschap van deze week volgt een eerste, voorzichtige vooruitwijzing naar de Goede Week.
Laten wij ons openstellen voor de Geest, zoals Jezus de Geest over zich liet komen. Laten we ons bevrijden van onze vooroordelen en open en ontvankelijk zijn voor het evangelie. Wat zou de wereld mooi zijn, mochten meer mensen Jezus' Boodschap beleven en voorleven aan anderen, de Boodschap zoals Jezus die heeft bedoeld...