Advent is een tijd van dromen, of juister gezegd: actief hopen. Hopen op een betere wereld en er zelf al mee aan bouwen. Dromen verglijdt algauw in een feeëriek verlangen dat geen aarding in de realiteit meer vindt. In de hoop zit een realistisch verlangen naar beter. Het kan, maar enkel met een gezamenlijke juiste ingesteldheid.
- Voor de lezingen van deze zondag: klik hier.
Droombeeld
In de advent kijken we uit naar de geboorte van Jezus met Kerstmis, maar er is ook een diepere laag: we verlangen naar de wederkomst van Christus, ooit. We zien uit naar een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, waar gerechtigheid woont. (2Petrus 3, 13) In Openbaring horen we hetzelfde visioen. Gods belofte zal werkelijkheid worden: Hij maakt alles nieuw, want Hij is Alfa en Omega. (Openbaring 21, 5-6) De tijdelijke aarde is dan voorbij, waar we verdriet lijden en pijn, waar we rouwen en sterven. (Openbaring 21, 4)
Het adventslied 'Nu gaan de bloemen nog dood' verwoordt de troost en het verlangen naar een nieuwe tijd op een diepzinnige wijze. (Om te beluisteren in de wat theatrale, maar niettemin inspirerende uitvoering door het Christelijk Mannenkoor 't Harde en sopraan Femmy Van der Weg: klik hier) Onterecht, naar mijn aanvoelen althans, wordt dit een 'kinderliedje' genoemd.
Vertrouwen
We verlangen in de advent vol vertrouwen naar een Nieuwe Tijd. Toegegeven, we benaderen hiermee een bijzonder zwaar theologisch thema: de eschatologie, de leer over de eindtijd. Hierbij moeten we de ons bekende en vertrouwde aarde onder onze voeten volledig loslaten en ons denken doen opstijgen naar het ongrijpbare. Omdat het Gods belofte betreft aan de mensheid, is het geen projectie of melige vlucht. (2Petrus 3, 9 en Openbaring 21, 1-5) De advent is de tijd bij uitstek om niet alleen te verlangen naar de komst, maar ook naar de wederkomst van Christus.
In de eerste lezing wordt door de profeet Jesaja het 'eschaton', het allerlaatste, al aangekondigd: lang vóór de geboorte van Jezus. Het mag vanaf de hoogste berg geroepen worden: God is op komst, en zijn beloning gaat vóór Hem uit. (Jesaja 40, 10) Heeft God in zijn oneindige goedheid zijn Eniggeboren Zoon niet onder ons laten wonen? De Belofte van de Eeuwige is al deels in vervulling gegaan. Dit is de advent ten diepste.
Nu al
De profeten Jesaja en Johannes de Doper wijzen niet enkel met hun vinger in het oneindige. De nieuwe aarde is niet alleen een kwestie van passief ontvangen. De aarde moet voorbereid worden, en dat is een kwestie van volledige inzet van elkeen die op Gods Woord zijn vertrouwen stelt.
Onze taak? In ons doen en laten horen we de weg klaar te maken in het dorre land voor de Heer, in ons denken en ons spreken een pad te effenen in de wildernis voor onze God. Er zijn duidelijk grote obstakels op aarde die de komst van God verhinderen: diepten en hoogten, ruig land en oneffen hellingen. (Jesaja 40, 2-3 en Marcus 1, 3) Dit zijn uiteraard beeldspraken. De oneffenheden zijn de onze, niet die van de grond waarop we staan.
Zoals Christus
De profeten hebben het over heuvels van hebzucht, bergen van eigengereidheid en diepten van kwaadheid. Het zijn de ingrediënten voor ruzie en voor oorlog, voor onrecht en ongelijkheid op onze aarde.
Wanneer Thomas a Kempis in 'Over de navolging van Christus' (De imitatione Christi) schrijft wat de diepste vrede bewerkstelligt, dan vernoemt hij vier prioriteiten: je moet de wil van de ander voorop stellen, steeds minder gericht zijn op bezit, steevast de laatste plaats opzoeken, en bidden dat Gods wil volbracht mag worden in jou. Hij zet hiermee aan tot zelfbewust en zelfkritisch handelen in navolging van Christus.
Wanneer wij groeien in wijsheid, bouwen aan eerlijke standvastigheid, meer gericht zij op het duurzame en in alles streven naar vrede, dan kunnen we van deze wereld het begin van Gods Rijk waar maken. Deze eigenschappen zullen we met Kerstmis ook terug horen uit de mond van de profeet Jesaja: "Deze namen zal Hij dragen: Wonderbare Raadsman, Sterke God, Eeuwige, Vredevorst." (Jesaja 9, 5b)
Wanneer we samen bouwen aan dat Rijk, dan wordt de wereld een meer leefbare plaats, waar vrede, naastenliefde en gerechtigheid bloeien, waar God zich welkom weet. Dat is een kwestie van samen werken, samen bouwen.