Stefanus is één van de zeven diakens die de apostelen bijstaan voor eerder praktische ondersteuning. Hij is een man van diep geloof. Wanneer hij wordt gesommeerd naar het sanhedrin te komen omdat men hem beschuldigd tegen de Wet te spreken, verkondigt hij de Blijde Boodschap.
- Voor de lezingen van deze zondag: klik hier.
Men roept Stefanus ter verantwoording, maar vervuld van de heilige Geest slaat de man zijn blik op naar de hemel. (Handelingen 7, 55a) Hij getuigt: ‘Ik zie de hemel geopend en de Mensenzoon, die aan Gods rechterhand staat.’ (Handelingen 7, 56)
Dat is op zijn minst een straffe uitspraak te noemen. Stefanus heeft een mystieke blik: hij aanschouwt niet daadwerkelijk, zoals Tomas uitdrukkelijk heeft willen zien, maar spiritueel. Hij erkent en herkent God in Jezus Christus. Stefanus is daarin de pendant, de tegenover van Tomas. Deze diaken gelooft zonder vast te stellen en aan te raken.
Actie en reactie
Zijn verdediging klinkt profetisch. “Wie van de profeten hebben jullie voorouders niet vervolgd? Degenen die de komst van de rechtvaardige aankondigden hebben ze gedood, en zelf hebben jullie nu de Rechtvaardige verraden en vermoord, jullie die de wet ontvangen hebben door tussenkomst van de engelen, maar er niet naar hebben geleefd.” (Handelingen 7, 52-53) Stefanus wijst zijn aanklagers terecht met woorden en beelden die hard aankomen. Ze zullen zeker niet hebben opengestaan voor zijn belijdenis en zijn profetische woorden.
De woede van de toehoorders is dan ook groot: ze worden razend op hem en knarsetanden van woede. (Handelingen 7, 54) In een uitzinnige razernij schreeuwen en tieren ze, en houden ze hun handen voor hun oren. Ze willen het niet horen. Dan stormen ze met zijn allen op hem af. Hij wordt de stad uitgedreven om hem te stenigen. (Handelingen 7, 57-58a) Het feit dat ze zelfs niet willen luisteren naar zijn argumenten, is een sterk signaal dat duidelijk in de verf wordt gezet. De andere mening negeren en zelfs censureren, is alleszins geen teken van ruimgeestigheid.
Drukkingsmiddel
Pittig detail: de getuigen geven hun mantel in bewaring bij een jongeman die Saulus heet. (Handelingen 7, 58b) Het betreft hier de latere bekeerling met de nieuwe naam Paulus. Hij is de christenen zeker niet goedgezind in deze periode.
Stefanus is de eerste martelaar. Hij wordt gestenigd en sterft omwille van zijn geloof. De afwezigheid van Jezus als fysieke metgezel en toeverlaat, maakt het verkondigen van de Boodschap veel moeilijker. Het feit dat Jezus de kruisdood is gestorven om zijn Boodschap, voegt angst toe, die verder wordt versterkt met de steniging van Stefanus.
De angst om van het geloof te getuigen, is groot. Het is een bezorgdheid die tot op vandaag realiteit is in bepaalde streken. De volgelingen van Jezus voelen zich niet enkel verweesd, ze zijn ook in gevaar. En dan is het risico op afvalligheid en onderlinge verdeeldheid niet ver weg. Angst is een sterk drukkingsmiddel.
Volhouden in eenheid
“Laat hen allen één zijn, Vader. Zoals U in Mij bent en Ik in U, laat hen zo ook in Ons zijn, opdat de wereld gelooft dat U Mij hebt gezonden”, bidt Jezus. (Johannes 17, 21) Hij hoopt dat de grootheid, de heerlijkheid van God aanschouwd mag worden. Wat toegankelijker kunnen we dit omtalen als: God erkennen en kennen. Staande blijven in geloof, niet in wrok of nijd, maar in de Liefde die God is, en wel in eenheid. Dit alles zit vervat in het ‘Wij’ dat Jezus uitspreekt. Jezus en de Vader zijn één, ze zijn God en ze zijn Liefde.
En juist daarom is het een voorrecht om God te erkennen en zijn Boodschap bekend te maken, zoals Stefanus doet. Ook vandaag – in minder gewelddadige, maar niet bepaald geloofsvriendelijke tijden – mogen wij verkondigen dat Christus de Heer is, mogen wij onze overtuiging delen. Daarin ervaren wij net als de leerlingen tussen Hemelvaart en Pinksteren, en net als Stefanus, de afstand die er niet was in de tijd dat Jezus op deze aarde rondliep.
Maar we zijn verbonden met de hemel. In deze dagen mogen we omhoog staren en Gods grootheid zien, erkennen en belijden, gesteund door de heilige Geest, die in deze dagen een centrale rol krijgt in de liturgie. Dan is het Goddelijk ‘Wij’ liturgisch vervolledigd, aan het einde van de Paastijd.